... حلی فاعلیت را به سه قسم تقسیم می‌کند: اگر ایجاد مسبوق ... الهی را «مبدع» به معنای ایجادفعل بدون مثال و نمونه دانسته ... دیگری بیان شده و آن ایجادفعل در غیر، بدون آلت و ... و مخصِّصات برای ایجاد و جهات تکثیر برای فعل و افاضه وجود ...
... و حرکت) ولی اراده خداوند ایجادفعل است فقط». ... استدلال عقلی ... افزون ... ، نفس همان افعال و نسبت به افعالِ خلق، امر به ایجاد آنها ... همانند «خلق» و «ایجاد» که از مقام فعل انتزاع می‌شوند. این ... آن چه از صفات فعل الهی است ایجاد و احداث به شمار ...
... و قدرت حادث انسان در ایجادفعل هیچ گونه اثری ندارد. آنها ... اراده حادث با خلق و ایجادفعلی است که تنها به واسطه ... ترتیب، برای قدرت انسان در ایجادفعل تأثیری قائل شد. امام الحرمین ... به تأثیر قدرت حادث در ایجادفعل معتقد شد به این صورت ...
... با قصد و اراده، افعال خود را ایجاد می‌کند، و از ... آنها این است که «مقارنت ایجادفعل از جانب خداوند با قدرت ... آید، زیرا مقارنت مزبور، نتیجه ایجادفعل توسط خداوند در ظرف قدرت ... خود استقلال ندارند، در ایجاد و فعل نیز مستقل نخواهند بود. نتیجه ...
... را از صفات فعل دانسته‌اند که او با ایجاد حروف و ... ایجاد می‌کند. دلیل او آن است که اگر انسان فاعل حقیقی افعال ... غیب بیرون آمده و فعلی را ایجاد کرده است، بدون اینکه ... معنای کسب چیزی جز مقارنت ایجادفعل از جانب خدا با قادر ...
... که آدمی هیچ نقشی در ایجادفعل خویش ندارد، بنابراین جایی برای ... آیات متعددی از قرآن کریم ایجاد و تأثیر به مخلوقات خداوند ... افعال خویش کاملا مستقل نیست، بلکه فعل او و ایجاد او در طول فعل ... خداوند قرار دارد ... دلیل دوم ... افعال ...
... این قدرت مستقلاً در ایجادفعل مؤثر است و بنده ... ایجاد و احداث می‌کند و قدرت او ممکن است به فعل ... خدا و مباشر فعل است، فعل از خداست زیرا خداوند ... دو اراده، در تأثیر و ایجادفعل است. اراده تکوینی ... فعل است؛ هنگامی که مقتضی، یعنی همان اراده، و شروط ایجاد ...
... که فقط مرحله قبل از ایجادفعل را شامل شود). عنایت ... علم خداوند (قبل از ایجاد) به همه خصوصیات و جوانبش ... از ایجاد، علم انفعالی نیست بلکه علم فعلی است (فعلی در مقابل انفعالی نه ... اثبات عنایت فعلی خداوند ... اثبات عنایت فعلی خداوند؛ که همان ایجاد نظام احسن ...
... در حقیقت همان طور که ایجاد حقیقت وحی الهی در نزد ... کلام الهی دقیقاً به این ایجاد الفاظ ارتباط می یابد ... متکلم بودن خدا، نه به ایجادافعال بلکه بیان حقایق بدون توجه ... اعتبار نیست که ایجاد صوت کند و اگر ایجاد صوت نکند ... تعالی را به معنای ایجاد صورت و اینکه تکلم قائم ...
